Ang Pag-usbong ng Ginintuang Panahon ng Panulaang Waray (1900 – 1910): Isang Historikal na Pagtimbang sa mga Siday ni Iluminado Lucente

Abstract

Tatalakayin sa papel na ito ang nilalaman ng mga siday ni Iluminado Lucente, bilang dakilang makatang Waray, at bibigyang-interpretasyon ang kalagayang panlipunan at ang ilang mga salik na nagtutulak sa paglikha ng mga ito. Ito ay tangkang pag-uugnay sa mga larang ng panitikan at kasaysayan upang makabuo ng imahen ng kalibutang Waray sa panahon at espasyong sinasaklaw ng pagaaral. Ito ay nakabalaybay sa paniniwalang ang kasaysayan at panitikan ay batis ng karanasan, pangyayari, at kamalayan sa pagkatao ng mga mamamayan sa isang partikular na bayan o pamayanan. Upang mahulma ang metanaratibo ng ugnayang panitikan kasaysayan, tutugunan sa papel na ito ang tatlong layunin: 1.) mailarawan ang pag-usbong ng panulaang Waray sa unang bahagi ng Siglo 20 (1900 -1910) sa pamamagitan ng paglalahad ng mga pangyayaring nagtulak sa pag-unlad nito, 2.) mabigyang pakahulugan ang mga pangyayari sa kasaysayang mababakas sa mga siday ni Iluminado Lucente na naisulat sa panahong saklaw ng pag-aaral, at 3.) maipaliwanag ang kabuluhan ng pagsusuri sa mga siday ni Lucente at ang pag-uugnay nito sa kalagayang panlipunan sa panahong pinagaaralan sa kasalukuyang estado ng lipunang Waray.